Սերգեյ Ռախմանինով
Ռուս երաժշտագետներ
| Սերգեյ Ռախմանինով | |
|---|---|
|
|
| Բնօրինակ անուն | ռուս.՝ Сергей Васильевич Рахманинов |
| Ի ծնե անուն | ռուս.՝ Сергей Васильевич Рахманинов |
| Ծնվել է | ապրիլի 1, 1873[1][2][3][…] Starorussky Uyezd, Ռուսական կայսրություն |
| Երկիր |  Ռուսական կայսրություն և .svg){kind=small} ԱՄՆ |
| Մահացել է | մարտի 28, 1943[4][5][6][…] (69 տարեկան) Բևերլի Հիլզ, ԱՄՆ |
| Գերեզման | Քենսիկո |
| Ժանրեր | օպերա, սիմֆոնիա և դասական երաժշտություն |
| Մասնագիտություն | կոմպոզիտոր, դաշնակահար, դիրիժոր, երաժշտագետ և վիրտուոզ |
| Գործիքներ | դաշնամուր |
| Աշխատավայր | Moscow school number 19? |
| Կրթություն | Մոսկվայի կոնսերվատորիա (1892)[1] և Սանկտ Պետերբուրգի կոնսերվատորիա (1885)[1] |
| Ամուսին | Natalya Satina? |
| Պարգևներ | |
| Կայք | rachmaninoff.org |
| Ստորագրություն | |
 |
|
 Sergei Rachmaninoff Վիքիպահեստում |
|
Սերգեյ Վասիլևիչ Ռախմանինով (ապրիլի 1, 1873[1][2][3][…], Starorussky Uyezd, Ռուսական կայսրություն – մարտի 28, 1943[4][5][6][…], Բևերլի Հիլզ, ԱՄՆ), ռուս կոմպոզիտոր, դաշնակահար և դիրիժոր։
Կենսագրություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Ըստ ընտանեկան ավանդույթի, Ռախմանինովների տոհմը սերվել է մոլդովյան իշխան Ստեփան Մեծի թոռից՝ Վասիլիյից, ում Ռախմանին էին կոչում։ Մայրը՝ Լյուբով Պետրովնան (Բուտակովան), գեներալ Պ. Ի. Բուտակովի դուստրն էր։ Կոմպոզիտորի հորական պապը՝ Արկադի Ալեքսանդրովիչը, երաժիշտ է եղել, դաշնամուր նվագել սովորել է Ջոն Ֆիլդայի մոտ և համերգներով հանդես է եկել Տամբովում, Մոսկվայում և Պետերբուրգում։
1882 թվականից սովորել է Սանկտ Պետերբուրգի, 1885 թվականից՝ Մոսկվայի կոնսերվատորիաների փոքրահասակների բաժիններում։ Ուսանելու տարիներին գրել է «Իշխան Ռոստիսլավ» սիմֆոնիկ պոեմը և դաշնամուրի Առաջին կոնցերտը։ Նրա ստեղծագործական արվեստի ձևավորմանը մեծապես նպաստել է կոմպոզիտոր Պյոտր Չայկովսկին։
Ռախմանինովը 1892 թվականին ավարտել է Մոսկվայի կոնսերվատորիայի դաշնամուրի և ստեղծագործական (Մեծ ոսկե մեդալ) բաժինները։ Դիպլոմային աշխատանքը «Ալեկո» մեկ գործողությամբ օպերան է (ըստ Ալեքսանդր Պուշկինի «Գնչուներ» պոեմի), որը 1893 թվականին բեմադրվել է Մոսկվայի Մեծ թատրոնում։
1890-ական թվականներին գրել է «Ժայռ» սիմֆոնիկ ֆանտազիան, «Էլեգիական տրիոն» (Պյոտր Չայկովսկու հիշատակին), Առաջին սիմֆոնիան, դաշնամուրային «Ֆանտազիա-պիեսներ», «Երաժշտական ակնթարթներ», ռոմանսներ և այլ գործեր։ Նրա ստեղծագործական վերելքը սկսվել է 1900-ական թվականներից. ստեղծել է իր նշանավոր երկերի մեծ մասը՝ դաշնամուրի Երկրորդ և Երրորդ կոնցերտները, «Գարուն» կանտատը, «Ժլատ ասպետը» (ըստ Ալեքսանդր Պուշկինի), «Ֆրանչեսկա դա Ռիմինի» (ըստ Ալիգիերի Դանտեի) օպերաները, Երկրորդ սիմֆոնիան, «Մեռյալների կղզին» սիմֆոնիկ պոեմը, նաև բազմաթիվ պրելյուդներ ու ռոմանսներ։
Ռախմանինովը 1906-1914 թվականներին որպես դաշնակահար և դիրիժոր, հանդես է եկել Եվրոպայում, ԱՄՆ-ում և Կանադայում, 1917 թվականին՝ Շվեդիայում։ Ճանաչվել է հատկապես ռուս կոմպոզիտորների օպերային և սիմֆոնիկ ստեղծագործությունների նորովի մեկնաբանմամբ։
1918 թվականից բնակվել է ԱՄՆ-ում։ 1918-1943 թվականներին գրել է դաշնամուրի Չորրորդ կոնցերտը, «Ռապսոդիա Պագանինիի թեմայով»` դաշնամուրի և նվագախմբի համար, դաշնամուրային «Վարիացիաներ Կորելլիի թեմայով» և այլ գործեր։ Հայրենիքի թեմայով գրած նրա «Ռուսական երեք երգ» (երգչախմբի և նվագախմբի համար), Երրորդ սիմֆոնիա, «Սիմֆոնիկ պարեր» ստեղծագործությունները համաշխարհային երաժշտության գլուխգործոցներից են։ Կոմպոզիտորը Հայրենական մեծ պատերազմի (1941-1945 թթ.) տարիներին համերգների հասույթը փոխանցել է Կարմիր բանակի և ԽՍՀՄ պաշտպանության հիմնադրամներին։
Ռախմանինովի ստեղծագործության կարևորագույն բնագավառը դաշնամուրային երաժշտությունն է։ Գրել է մեծածավալ (4 կոնցերտ, «Ռապսոդիա Պագանինիի թեմայով» և այլն) և փոքրածավալ («Երաժշտական ակնթարթներ», «Էտյուդ-պատկերներ», պրելյուդներ և այլն) ստեղծագործություններ։ Հեղինակ է նաև ավելի քան 80 ռոմանսների։ Նրա կատարողական արվեստին բնորոշ են տեխնիկական կատարելությունը, ինքնատիպ՝ «ռախմանինովյան» ռիթմը։ Կոմպոզիտորը մեծ ավանդ ունի նաև ռուսական հոգևոր երաժշտության զարգացման մեջ («Հովհան Ոսկեբերանի պատարագը», «Երեկոյան ժամերգություն» և այլն)։ Նա ռուսական ռոմանտիզմի լավագույն ավանդույթների հետևորդներից է։
Ռախմանինովը ստեղծագործական և բարեկամական կապեր է ունեցել հայ դիրիժոր և ջութակահար Կոստանդին Սարաջևի («Էլեգիական տրիո» ստեղծագործության առաջին կատարողներից էր) և գրող Մարիետա Շահինյանի հետ։ Կոմպոզիտորի խնդրանքով իր ռոմանսների մեծ մասի բանաստեղծական տեքստերն ընտրել է Շահինյանը։ Լավագույններից է «Գիշերն իմ այգում» ռոմանսը (ըստ Ավետիք Իսահակյանի «Ուռենի» բանաստեղծության, թարգմանությունը՝ Ալեքսանդր Բլոկ։
Հիշատակ
-
Ռուսաստանի Դաշնության բանկի մետաղադրամ
-
Սերգեյ Ռախմանինովի հուշարձանը Մեծ Նովգորոդում]]
-
Սերգեյ Ռախմանինովի անվան միջազգային մրցանակ
Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- ↑ Jump up to:1,0 1,1 1,2 1,3 Риман Г. Рахманинов (ռուս.) // Музыкальный словарь: Перевод с 5-го немецкого издания / под ред. Ю. Д. Энгель — М.: Музыкальное издательство П. И. Юргенсона, 1901. — Т. 3. — С. 1084.
- ↑ Jump up to:2,0 2,1 Rachmaninoff, Sergei Vasilievich // The Enciclopædia Britannicа — 12 — London, NYC: 1922. — Vol. XXXII Pacific Ocean Islands to Zuloaga. — P. 219.
- ↑ Jump up to:3,0 3,1 Երաժշտություն (ֆր.)
- ↑ Jump up to:4,0 4,1 4,2 Рахманинов Сергей Васильевич // Большая советская энциклопедия (ռուս.): [в 30 т.] / под ред. А. М. Прохорова — 3-е изд. — М.: Советская энциклопедия, 1969.
- ↑ Jump up to:5,0 5,1 5,2 Bibliothèque nationale de France data.bnf.fr (ֆր.): տվյալների բաց շտեմարան — 2011.
- ↑ Jump up to:6,0 6,1 6,2 Internet Broadway Database — 2000.
|
||||||||||||||||||||
Այս հոդվածի կամ նրա բաժնի որոշակի հատվածի սկզբնական կամ ներկայիս տարբերակը վերցված է Քրիեյթիվ Քոմմոնս Նշում–Համանման տարածում 3.0 (Creative Commons BY-SA 3.0) ազատ թույլատրագրով թողարկված Հայկական սովետական հանրագիտարանից (հ․ 9, էջ 589)։  |
- Ապրիլի 1 ծնունդներ
- 1873 ծնունդներ
- Ռուսական կայսրությունում ծնվածներ
- Մարտի 28 մահեր
- 1943 մահեր
- ԱՄՆ-ում մահացածներ
- Նյու Յորք նահանգում թաղվածներ
- Մոսկվայի կոնսերվատորիայի շրջանավարտներ
- Սանկտ Պետերբուրգի կոնսերվատորիայի շրջանավարտներ
- Անձինք այբբենական կարգով
- Երաժիշտներ այբբենական կարգով
- Ռուս կոմպոզիտորներ
- Ռուս դաշնակահարներ
- Ռուս դիրիժորներ
- 20-րդ դարի դասական կոմպոզիտորներ