524

Էրազմ Ռոտերդամցի

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից

Jump to navigationJump to search

Picto infobox auteur.png

Էրազմ Ռոտերդամցի
Erasmus Roterodamus

Holbein-erasmus.jpgԷրազմ Ռոտերդամցի

 

Ծնվել է հոկտեմբերի 281466[1][2][3] ՌոտերդամՀարավային ՀոլանդիաՆիդերլանդներ[1][3]
Մահացել է հուլիսի 121536[4][5] (69 տարեկան) կամ 1536[6] ԲազելՇվեյցարիա[1]
բնական մահով
Գերեզման Բազելի տաճար
Քաղաքացիություն Flag of Cross of Burgundy.svg Seventeen Provinces
Դավանանք Հռոմի Կաթոլիկ եկեղեցի
Ուղղություն Վերածննդի դարաշրջանի փիլիսոփայություն
Մասնագիտություն թարգմանիչփիլիսոփաաստվածաբանուսուցիչակնարկագիրաստվածաշնչի թարգմանիչգրողLady Margaret’s Professor of DivinitylatinistLatin Catholic priest և համալսարանի դասախոս
Հաստատություն(ներ) Լյովենի Հին համալսարան
Գործունեության ոլորտ Քրիստոնեական փիլիսոփայություն և Վերածննդի հումանիզմ
Ալմա մատեր Փարիզի համալսարանՔուինս ՔոլեջՔեմբրիջի համալսարանԹուրինի համալսարան և Քոլեջ դե Մոնտաիգու[7]
Գիտական աստիճան աստվածաբանության դոկտոր (1506)
Տիրապետում է լեզուներին լատիներեն[8] և հոլանդերեն
Գիտական ղեկավար Jan Standonck?[9] և Alexander Hegius von Heek?[10]
Եղել է գիտական ղեկավար Wolfgang Capito?[11] և Jacob Milich?[12]
Ազդվել է էպիկուրիզմԿիկերոն և Ջովաննի Պիկո Դելլա Միրանդոլա
Ուսուցիչ Alexander Hegius von Heek?[7]Jan Standonck?John Colet? և George Hermonymus?
Աշակերտներ Gabriel Mudaeus? և Richard Croke?
Commons-logo.svg Desiderius Erasmus Վիքիպահեստում

Էրազմ Ռոտերդամցի (Desiderius Erasmus Roterodamus, հոկտեմբերի 281466[1][2][3]ՌոտերդամՀարավային ՀոլանդիաՆիդերլանդներ[1][3] — հուլիսի 121536[4][5] կամ 1536[6]ԲազելՇվեյցարիա[1]), նիդեռլանդական հումանիստական գրականության ամենաականավոր դեմքը։

Կենսագրություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Ծնվել է Ռոտերդամ քաղաքում, ծագումով հոլանդացի էր, հոլանդական մի բյուրգերի «ապօրինի զավակը»։ Վաղ հասակից, զրկվելով ծնողներից` նա ստիպված է լինում վանք մտնել թե՛ իր գոյությունը պահպանելու, թե՛ ուսումը շարունակելու նպատակով։ Այստեղ նա մնում է մոտ երկու և կես տարի։ Նա ամբողջ ժամանակը նվիրում է ուսման գործին, սովորում է դասական լեզուներ և ուսումնասիրում հին հունական ու հռոմեական գրողների գործերը։ Վանքից դուրս գալով` 1496-ին ուսումը շարունակելու նպատակով գնում է Փարիզ։ Այնուհետև սկսում է ճանապարհորդություններ կատարել Եվրոպայում, լինում է իր հայրենքում, Նիդերլանդներում, Իտալիայում, ապա անցնում է Անգլիա։ Քեմբրիջի համալսարանում դասավանդում է հունարեն և աստվածաբանություն։ Ծանոթանում է Թոմաս Մորի հետ և դառնում նրա ամենամոտ բարեկամներից մեկը։

Վերադառնալով Անգլիայից` նա ապրում է Գերմանիայում, մի քանի տարի ծառայում է Կառլոս V-ի պալատում։ Կյանքի վերջին տարիներին անցկացնում է Շվեյցարիայում, որտեղ էլ մահանում է[13]։

Ստեղծագործություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  • «Գովք հիմարության» (թարգմանվել է հայերեն Վահե Միքայելյանի կողմից[14])
  • «Դատողություն կամքի ազատության մասին»
  • «Քրիստոնյա մարտիկի զենքը»

Էրազմ Ռոտերդամցին հայերեն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  • Գովք հիմարության, Ե., Հայպետհրատ, 1964, 343 էջ։ Ռուսերենից թարգմ.՝ Վ. Միքայելյան։

Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  1. ↑ Jump up to:1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 1,5 1,6 1,7 Эразм Роттердамский // Большая советская энциклопедия (ռուս.): [в 30 т.] / под ред. А. М. Прохорова — 3-е изд. — М.Советская энциклопедия, 1969.
  2. ↑ Jump up to:2,0 2,1 http://webdept.fiu.edu/~mirandas/bios1535.htm#Erasmus
  3. ↑ Jump up to:3,0 3,1 3,2 3,3 3,4 Houbraken A. Desiderius Erasmus // De groote schouburgh der Nederlantsche konstschilders en schilderessen (նիդերլ.) — Arnold Houbraken, 1718. — P. 17.
  4. ↑ Jump up to:4,0 4,1 4,2 http://www.biografischportaal.nl/persoon/29366356
  5. ↑ Jump up to:5,0 5,1 5,2 BeWeB
  6. ↑ Jump up to:6,0 6,1 6,2 Library of the World’s Best Literature / C. D. Warner
  7. ↑ Jump up to:7,0 7,1 Mathematics Genealogy Project — 1997.
  8.  Mirabile: Digital Archives for Medieval Culture (իտալ.) — SISMEL – Edizioni del Galluzzo.
  9.  Mathematics Genealogy Project — 1997.
  10.  Mathematics Genealogy Project — 1997.
  11.  Mathematics Genealogy Project — 1997.
  12.  Mathematics Genealogy Project — 1997.
  13.  Հ. Մամիկոնյան (1961)։ Արտասահմանյան գրականության պատմություն (վերածննության դարաշրջան)։ Երևան: Հայպետուսմանկհրատ։ էջ 243
  14.  Գովք հիմարության։ [Վեպ] / Է. Ռոտերդամցի; Թարգմ.՝ Վ. Միքայելյան; Ծանոթագր.՝ Լ. Պինսկի; Խմբ.՝ Ի. Կարումյան. — Երևան։ Հայպետհրատ, 1964. — 343 էջ։

Like it? Share with your friends!

524